دریچه گاز از جمله قطعاتی است که با انژکتوری شدن خودروها مورد استفاده قرار گرفت. وظیفه دریچه گاز، کنترل ورود هوا به محفظه احتراق است. استفاده از این قطعه موجب کاهش چشم گیری در مصرف سوخت و آلایندگی هوا می‌گردد. با مطالعه این مقاله متوجه خواهید شد که دریچه گاز چیست و چگونه کار می‌کند.

چرا که این قطعه با مدیریت هوای ورودی موجب می‌شود با توجه به شرایط مختلف میزان هوای ورودی تنظیم و از ورود بیش از حد یا کمتر از حد نیاز هوا جلوگیری شود. تصویر زیر نمای کلی از محل نصب این قطعه را نشان می‌دهد.

دریچه گاز چیست و چگونه کار می‌کند؟
محل نصب دریچه گاز در خودرو

دریچه گاز چیست؟

همان طور که اشاره شد این قطعه از جمله قطعاتی است که برای کنترل میزان ورودی هوا به محفظه احتراق کاربرد دارد. به طور کلی دریچه‌های گاز یا الکترونیکی هستند یا مکانیکی. برای مثال دریچه گاز برقی سمند ef7 و دریچه گاز برقی پژو 206 برند زیمنس، دو نوع دریچه گاز الکترونیکی هستند.

در نوع مکانیکی اهرم گاز توسط یک سیم به پدال زیر پای راننده متصل است و با فشار به پدال گاز، صفحه گاز دریچه هوا نیز به همان میزان باز و در نهایت هوای بیشتری وارد سیلندرها می‌شود.

سنسور موقعیت دریچه گاز و سنسور موقعیت صفحه گاز شروع به کار کردن می‌کند و با ارسال اطلاعات مناسب به سمت ایسیو دستور باز و بستن این قطعه را از ایسیو دریافت می‌کند.

اما در نوع الکترونیکی به جای استفاده از پدال‌های معمولی و سیم گاز، از نوع پدال‌های الکترونیکی مجهز به پتانسیومتر استفاده می‌گردد. به محض اینکه راننده پدال گاز را فشار می‌دهد، پتانسیومتر تحریک و موجب ارسال سیگنال هایی به سمت Ecu می‌شود.

سنسور دریچه گاز چیست؟

سنسور موقعیت دریچه گاز در واقع یک مقاومت متغییر است که روی دریچه گاز و نزدیک استپر موتور قرار می‌گیرد. این مقاومت متغیر توسط یک میله به پولکی داخل دریچه گاز متصل می‌شود.

با باز شدن و وصل شدن این پولکی، سنسور اطلاعاتی را به سمت Ecu ارسال می‌کند تا ایسیو (ای سی یو) با تنظیم دریچه ورودی هوا، میزان هوای ورودی را تنظیم کند. از جمله موارد مهم در مورد دریچه‌های گاز، اهمیت به قطعات حساسی مانند شیر موتوری است که آن را در ادامه معرفی می‌کنیم:

استپر موتوری (استپ موتور)

شیر موتور که نام دیگر آن استپر موتور است، برای کنترل دور آرام موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. مسیر هوای موتور دارای یک دریچه هوا است که صفحه گاز آن را به وسیله یک کابل و فنر باز و بسته می‌کند.

این دریچه هوا به مقاومت متغیری به نام پتانسیومتر ( در نوع الکترونیکی ) متصل و با مکانیزم مقاومت متغیر، موقعیت صفحه گاز در دریچه هوا را به ایسیو ( کامپیوتر خودرو ) اطلاع می‌دهد که دریچه بسته است و هوای مورد نیاز باید از طریق مسیری موازی تامین شود، این مسیر را استپر موتور کنترل می‌کند.

وظایف استپر موتور

  1. تنظیم سوخت و هوا در حالتی که موتور با دور کند کار می‌کند و بهبود دورهای ناپایدار موتور
  2. تنظیم دور آرام در زمان گرفتن بار اضافی از موتور ( کولر، پمپ هیدرولیک و…).
  3. جلوگیری از بستن سریع مسیر هوا به هنگام تعویض دنده یا زمانی که پا را از روی پدال گاز ناگهان بر می‌داریم.

نکته حائز اهمیت این است که گاهی وجود برخی معایب در موتور، برخی عوارض جدی را ایجاد می‌کند مانند برگشت دود به محفظه منیفولد هوا (Back Fire) و بالطبع باعث ایجاد دود غلیظ درمحل آب‌بندی نوک شیر موتوری پر می‌کند و نمی‌گذارد قطعه درمحل خود آب‌بند شود.

در مواردی نیز موجب گریپاژ شیر موتور می‌گردد. علائم زیر می‌تواند نشانه‌هایی از این اتفاق باشد و به محض دیدن آن باید به تعمیرکار مراجعه شود:

  • اگر حس کردید که دور درجای خودرو کم است و ساسات به خوبی کار نمی‌کند.
  • اگر دیدید با گرم شدن موتور دور بالا رفت.
  • لرزش و نوسان دور موتور در حالت درجا کار کردن
  • خاموش شدن ناگهانی خودرو به خصوص وقتی که پدال را رها می‌کنید.
  • کاهش قابل توجه دور موتور به هنگام روشن کردن کولر
  • گاز خوردن بی دلیل خودرو پس از روشن کردن

دریچه گاز چیست و اجزای دریچه گاز
دریچه گاز و سنسورهایی که در آن دیده می‌شوند.

اجزای دریچه گاز

این قطعه شامل یک شیر پروانه‌ای است که با تغیر زاویه خود سطح موثر عبور هوا را تغییر می‌دهد. همان طور که اشاره شد این شیر پروانه‌ای در نوع مکانیکی با یک سیم متصل به پدال کنترل و در نوع برقی توسط دستور مدیریت موتور تغیر زاویه می‌دهد.

بدنه قطعه از جنس آلومینیوم یا مواد ترکیبی ( composite ) است؛ البته جنس کامپوزیت از جنس آلومینیومی عملکرد بهتری دارد از جمله سبک‌تر شدن این قطعه. در نوع برقی برای اجرای دستور ارسالی از سامانه مدیریت موتور در تغییر زاویه دریچه گاز از عملگر (Actuator) و حسگر (sensor) موقعیت دریچه گاز استفاده می‌شود.

دریچه گاز علاوه بر مسیر هوای ورودی از طریق دریچه پروانه‌ای، دارای یک مسیر هوا اضافی است که هوا از طریق آن می‌تواند به صورت جانبی عبور کند. همان طور که اشاره شد این مسیر جانبی توسط استپر موتور کنترل می‌شود.

علائم خرابی دریچه گاز و سنسور

در زیر به متداول ترین علائم خرابی دریچه گاز در خودروها اشاره شده است:

  • سخت کار کردن موتور در حالت درجا از علائم نشتی هوا از دریچه گاز خودرو: اگر دیدید که دور موتور بین 100 تا 500 ماند و موتور مرتبا دچار لرزش شد، این علائم می‌تواند نشان بر کثیف شدن این قطعه باشند.
  • روشن شدن چراغ چک خودرو: الزاما روشن شدن چراغ چک نشانه‌ی اختلال در این قطعه نیست و می‌تواند دلالی مختلفی داشته باشد. بنابراین بهتر است در این مورد به تعمیرگاه مراجعه کنید.
  • عملکرد موتور ضعیف شود و یا علائم نشتی هوا از دریچه گاز روئت شود.
  • انباشه شدن دود کربن: کربن و آلاینده در دریچه ممکن است رسوب کند و مانع عبور هوا شود.
  • افت شتاب و افزایش سوخت مصرفی از علائم نشتی هوا از دریچه گاز

نشتی هوا از دریچه گاز

یکی از اختلالات مهمی که برای دریچه گاز رخ می‌دهد نشتی هوا است که در زیر به عوامل آن اشاره می‌کنیم:

  1. واشر یا منیفولد ترک خورده است و موجب نشتی هوا در قسمت ورودی می‌شود.
  2. سیستم Pcv در حالت باز قرار دارد و موجب ورود بیش از حد هوا می‌شود.
  3. شیر کنترل بخار به درستی کار نمی‌کند.
  4. شفت بدنه دریچه و یا واشر آن دچار مشکل است.
  5. در ایسیو خللی ایجاد شده است.

توجه داشته باشید که بدون داشتن دانش و تجربه عملی به هیچ وجه قطعات خودرو را دستکاری نکنید. زیرا ممکن است خطرات مالی و حتی گاهی خطر جانی برای شما به دنبال داشته باشد.

قیمت قطعاتی مانند ایسیو، دریچه گاز، بلوک ای بی اس (ABS) و ایربگ… با توجه به قیمت دلار متغیر است. برای دریافت قیمت به روز دریچه گاز برقی و مکانیکی، همچنین دریافت مشاوره با شماره 09028949191 (مهندس موسیوند) تماس بگیرید.

منبع: ایسیو شاپ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *