فهرست مطالب:
به طور کلی رله دوبل از جمله قطعات مهم الکتریکی خودروهای انژکتوری است که در صورت عدم عملکرد درست ممکن است خودرو روشن نشود. به عبارت دیگر اگر بخواهیم به سوال رله دوبل چیست جواب دهیم، باید بگوئیم این قطعه وظیفه تامین ولتاژ برق مورد نیاز ایسیو یا همان کامپیوتر خودرو را دارد.
رله دوبل از جمله قطعاتی است که ممکن است درباره آن چیزی نشینده باشید ولی در مورد اهمیت آن میتوان گفت که روشن شدن خودرو در گرو عملکرد صحیح رله دوبل است.
در صورتی که این قطعه از خودرو در خارج از شهر و دور از مراکز مکانیکی دچار نقص شود، شما باید بتوانید خودتان به صورت دستی راه اندازی رله را انجام دهید. برندهای معمول رله دوبل پراید زیمنس،والئو و ساژم هستند.
رله دوبل چیست و چه وظیفهای دارد؟
همان طور که اشاره شد رله دوبل وظیفه برق رسانی به قسمتهایی از خودرو را دارد. در واقع این قطعهی مهم از دو رله مجزا و یه کانکتور 15 پایهای تشکیل شده است. یک رله اصلی و یک رله با عنوان رله دوم که گاهی آن را با عنوان پمپ بنزین میشناسند.
در صورتی که این قطعه خراب باشد، ممکن است مانع روشن شدن خودرو شود و یا روشن شدن آن با اختلال روبرو شود. از آن جایی که خودرو در سه حالت سوئیچ بسته و سوئیچ باز و خودروی روشن نیازمند میزان برق متفاوتی است، این قطعه تعبیه شده است تا میزان برق مورد نیاز خودرو را کنترل کند.
هر رله دوبل از یک سیم پیچ با یک هسته مغناطیسی و یک کنتاکت تشکیل شده است. با هر قطع و وصل جریان برق کنتاکتها به خاطر ماهیتشان قطع و وصل میشوند. به همین ترتیب دستور قطع و وصل جریان برق به رله ارسال میشود.
اگر قرار بود از رله استفاده نکنیم باید از مجموعهای از سیمها در سیستم برق رسانی خودرو استفاده میکردیم که هم مقدار و طول آنها زیاد بود و هم باعث داغ شدن سیمهای حاوی جریان آمپر بالا میشد.
رله دوبل وظیفه برق رسانی به قطعات زیر را دارد:
- پمپ بنزین
- ایسیو
- انژکتورها
- کویل
- شیر کنیستر
- گرمکن دریچه گاز
- گرمکن سنسور اکسیژن
- چراغ چک
علایم خرابی و نقص رله دوبل
اولین نشانه خرابی رله دوبل این است که بعد از چرخاندن سوئیچ، چراغ چک خودرو روشن نشود. راه دیگر تشخیص خرابی این است هنگامی که سویچ را باز میکنیم به رله دقت کنیم ( دستمان را روی آن بگذاریم ) اگر شروع به لرزیدن نکرد ( عکس العملی را به باز شدن سوئیچ نداد ) یعنی دچار نقص شده است.
گاهی که دچار این نقص شدیم میتوانیم با یک ضربه کوچک به رله، آن را به کار بیاندازیم اما کار کردنش دائمی نیست و باید حتما تعمیر شود. از دیگر نشانههای خرابی رله میتوان به این اشاره کرد که اگر هنگام باز کردن سوئیچ صدایی که شروع به کار کردن و رسیدن برق به پمپ بنزین شنیده نشود، این یعنی رله دچار نقص شده است.
دیگر نشانه خرابی رله نشنیدن صدای تیک مانند خفیفی به هنگام باز کردن سوئیچ است. البته که بعد از باز کردن سوئیچ خودرو، خودرو روشن نشود میتواند نشان بر خرابی رله دوبل باشد.
3 روش تست و عیب یابی رله دوبل:
- تست با دستگاه دیاگ: به هنگام باز کردن سوئیچ خودرو سوکت دستگاه دیاگ را به خودرو وصل میکنیم و وارد منوی عمگلرها شده و تست پمپ بنزین را انجام میدهیم. اگر پلاتین رله صدایی نداد، میتواند نشان بر نقص داشتن رله باشد.
- تست ولتاژی: بعد از اتصال پروب قرمز ولت متر به پایههای 2 و 8 و 11 و 15 و اتصال پروب مشکی به سر منفی، ولتاژ باتری را اندازه گیری میکنیم. در صورتی که مقادیر استانداردی را مشاهده نکردیم میتواند نشان بر خرابی رله باشد.
- تست اهمی: دوسر اهم متر را به پایههای 7 و 12 بزنید و سپس به دو سر پایههای 3 و 10 وصل کنید. اگر نتیجه هر دو یکسان بود یعنی رله سالم است.
ساختار داخلی رله دوبل چگونه است؟
همان طور که ذکر شد رله دوبل از دو رله مجزا تشکیل شده است. یک رله اصلی و یک رله فرعی با عنوان رله دوم یا پمپ بنزین. رله اصلی شامل یک سوئیچ الکترومغناطیسی است که با یک جریان کم میتواند جریان زیادی را تولید کند.
رله در خودروهای متفاوت در جاهای مختلفی قرار میگیرد. برای مثال در پیکان داخل جعبه کامپیوتر ماشین، در پژو و سمند زیر سینی جلو، در پژو 206 تیپ 1 در زیر ایسیو و در پراید در کنار باتری چسبیده به گلگیر قرار گرفته است.
رله دوبل چگونه کار میکند؟
عملکرد رله دوبل به حالت خودرو بستگی دارد، این که خودرو در کدام یک از حالات سوئیچ باز، سوئیچ بسته و یا خودرو روشن است:
- عملکرد رله در حالت سوئیچ باز: در این حالت ایسیو به مدت کوتاهی شروع به برق رسانی 12 ولتی به قطعاتی چون انژکتور، پمپ بنزین، کویل دوبل و… میکند. البته قطعاتی که ذکر شدند میتوانند در خودروهای متفاوت با هم تفاوت داشته باشند.
- عملکرد رله در حالت سوئیچ بسته: در این حالت به جهت حفظ اطلاعات داخل کامپیوتر خودرو یک ولتاژ 12 ولتی از پایه 10 رله دوبل ارسال میشود. (البته در برخی خودروها حالت سوئیچ بسته طوری طراحی شده است که هنگام بسته بودن سوئیچ، هر دو رله به طور کامل قطع باشند).
- عملکرد رله در حالت روشن بودن موتور: در این حالت رله دوبل به تمامی قطعات ولتاژ 12 ولتی ارسال میکند.
چگونه رله دوبل را یکسره کنیم؟
اگر رله دوبل جایگزین نداشتید میتوانید با یک ضربه کوچک به رله دوبل تا مدتی کوتاه آن را به کار بیاندازید ولی اگر کار نکرد، میتوانید با یکسره کردن رله دوبل فعلا مشکل را حل کنید. در صورت نیاز به یکسره کردن رله باید مراحل زیر را دنبال کنید:
- ابتدا با کمک یک آچار شماره 10 مهرهی نگهدارنده رله را باز کنید.
- پس از باز شدن نگهدارندهها، دسته سیمهای متصل به رله را باز کنید.
- دسته سیمها دارای یک ضامن قرمز رنگ است، ضامن را باز کنید و از رله خارج نمایید.
- رله را از جای خود خارج نموده و بیرون بگذارید.
- سیمها و سوکتها را بررسی کنید که قطع شدگی یا سولفاته زدگی نداشته باشند.
- در خودروهای پژو، پراید و سمند ساژم و بوش، پایههای 1 و 4 و 5 و 13 را به برق 12 ولت وصل کنید.
- در خودروهای پژو، پراید و سمند زیمنس به پایه های سوکت 1 و 4 و 13 برق 12 ولت میدهیم.
- در خودرو 206 تیپ 2 و 3 به فیوز 4 و 15 و پایهی 8 سوکت مشکل ولتاژ 12 مستقیم وصل کنید.
- در خودرو 206 تیپ 5 و 6 به فیوز 4 و 15 ولتاژ مستقیم بدهید.
روش سادهتری هم وجود دارد که میتوانیم قاب رله را شکسته و رلهها را به کنتاکت ها به صورت دستی وصل نمود.
برای دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان فروش ایسیو شاپ با شماره 09028949191 (مهندس موسیوند) تماس بگیرید.
منبع: ایسیو شاپ